Kompozytorzy

Jacques Lefèvre d’Étaples

Teoria muzyki
Writings
Theory
Dla początkujących
według popularności
Musica libris quatuor demonstrata (Musica libris Quatuor demonstrata)
Wikipedia
Jacques Lefèvre d’Étaples, łac. Jacobus Faber Stapulensis (ur. ok. 1455, zm. 1536) – francuski humanista, filozof i teolog, tłumacz Biblii. Jeden z prekursorów reformacji we Francji.
Pochodził z Étaples w Pikardii. Niewiele wiadomo na temat jego wczesnego życia. Studiował na Uniwersytecie Paryskim, gdzie uzyskał tytuł mistrza sztuk wyzwolonych, zostając później wykładowcą. Został także wyświęcony na księdza. W latach 1491–1492 odbył podróż na Półwysep Apeniński, gdzie nawiązał znajomość z czołowymi postaciami włoskiego renesansu takimi jak Ermolao Barbaro, Marsilio Ficino czy Giovanni Pico della Mirandola. Skierował także wówczas swoje zainteresowania w kierunku filozofii greckiej, szczególnie Arystotelesa, którego dzieła przygotował do publikacji w nowej edycji krytycznej, odrzucając scholastyczne komentarze narosłe w okresie średniowiecza. Studiował również Biblię i pisma Ojców Kościoła. Po 1500 roku zrezygnował z posady wykładowcy uniwersyteckiego i wycofał się z życia publicznego, by oddać się prywatnym studiom. W 1507 roku objął posadę bibliotekarza w opactwie Saint-Germain-des-Prés.
W 1509 roku ogłosił krytyczne wydanie Księgi Psalmów (Quincuplex Psalterium), a w 1512 roku komentarz do listów św. Pawła. Utrzymywał kontakty z Erazmem z Rotterdamu, z którym jednak różnił się w poglądach co do sposobu rewizji niektórych ustępów łacińskiego tekstu Biblii. W 1517 i 1518 roku ogłosił dwa eseje na temat postaci Marii Magdaleny, gdzie poddał krytyce popularny pogląd utożsamiający ją z kobietą cudzołożną. Prace Lefèvre’a cieszyły się uznaniem w gronie humanistów i zwolenników reformy Kościoła, wywarły wpływ m.in. na młodego Marcina Lutra.
W 1521 roku został oskarżony przez teologów z Sorbony o herezję i zmuszony do opuszczenia Paryża. Osiadł w diecezji Meaux, gdzie zaangażował się w zainicjowany przez biskupa Guillaume’a Briçonneta ruch odnowy życia religijnego. Propagował znajomość Ewangelii wśród ludu, publikując popularne komentarze biblijne. W 1523 roku ogłosił tłumaczenie Nowego Testamentu z łaciny na język francuski (Traduction française du Nouveau Testament), a dwa lata później także tłumaczenie Księgi Psalmów. Pełny jego przekład Biblii z łaciny ukazał się w roku 1530 – był to pierwodruk Biblii w języku francuskim. Biblia ta została potępiona przez Kościół. Jego tłumaczenie Nowego Testamentu wykorzystał Pierre Robert Olivétan gdy opracowywał swój przekład Biblii na język francuski.
Oskarżony o sprzyjanie luteranizmowi, musiał w 1525 roku uciekać do Strasburga. Po powrocie do Francji w 1526 roku mianowany został przez króla Franciszka I dyrektorem biblioteki królewskiej w Blois i nauczycielem dzieci monarchy. W 1530 roku osiadł w Królestwie Nawarry, spędzając resztę życia na dworze królowej Małgorzaty w Nérac. W tym samym roku ukazało się przygotowane przez niego tłumaczenie całej Biblii na język francuski, z powodu panującej we Francji cenzury wydrukowane w Antwerpii. Do końca życia pozostał formalnie katolikiem i oficjalnie nie poparł nigdy żadnej z doktryn protestanckich.