Kompozytorzy

Symphony No. 35 (Symfonia nr 35)

Kompozytor: Haydn Joseph

Instrumenty: Orkiestra

Tagi: Symfonia

#Partie
#Aranżacje

Ścignij darmowe partytury:

Complete Score PDF 2 MB

Partie dla:

WszystkieWiolonczelaSkrzypceRógObójAltówka

Aranżacje:

Inna

Piano four hands (Carl Burchard)
Wikipedia
Franz Joseph Haydn (ur. 31 marca 1732 w Rohrau, zm. 31 maja 1809 w Wiedniu) – austriacki kompozytor klasycyzmu, najstarszy z tzw. trzech klasyków wiedeńskich, obok Wolfganga Amadeusa Mozarta i Ludwiga van Beethovena.
Joseph Haydn był jednym z głównych przedstawicieli muzyki klasycystycznej oraz jednym z tych, którzy zdefiniowali główne formy muzyczne tej epoki.
Szczególnie interesujące są jego dzieła z lat 1760–1770, tworzone w stylu Sturm und Drang, który był awangardowym kierunkiem w ramach kultury klasycystycznej, będąc jednocześnie zapowiedzią romantyzmu. W muzyce Haydna objawiło się to stosowaniem niecodziennych akordów, rzadkich tonacji molowych oraz nieoczekiwanych zmian nastroju.
Jego młodszy brat, Michael Haydn (1737-1806), był także cenionym kompozytorem, działającym przede wszystkim w Salzburgu.
Joseph Haydn urodził się 31 marca 1732 w Rohrau – małej wiosce w Dolnej Austrii nad ówczesną granicą węgierską. Był jednym z 12 dzieci wiejskiego cieśli Mathiasa (Mateusza) i Anny Marii Koller. Muzykalny i obdarzony pięknym głosem, od 1738 roku uczył się muzyki w Hainburgu, gdzie został dostrzeżony przez dyrygenta chóru przy katedrze św. Szczepana w Wiedniu. Tam kształcił się w grze na skrzypcach i fortepianie. Około 1748 lub 1749 roku po przejściu mutacji musiał opuścić chór i zaczął zarobkować jako muzyk w Wiedniu. Przez pewien czas był akompaniatorem Nicola Porpory, od którego pobierał również lekcje kompozycji. W 1759 roku został kompozytorem nadwornym hrabiego Morzina w Dolnej Lukawicy.
W roku 1761 Joseph Haydn został zatrudniony jako nadworny kompozytor i wicekapelmistrz na dworze węgierskiej rodziny arystokratycznej, Esterházych. Pozostał w jej służbie przez prawie 30 lat – do 1790 roku, zdobywając w tym czasie ogromną sławę. W 1766 roku Haydn został jedynym kapelmistrzem, kiedy zmarł główny kapelmistrz Gregor Joseph Werner (1693–1766), niepałający sympatią do kompozytora. W tym samym roku odbyło się poświęcenie nowego pałacu Esterháza nad Jeziorem Nezyderskim. Pałac kosztował fortunę i w zamyśle księcia Mikołaja Esterházego miał być „węgierskim Wersalem”. Książę wybudował tam teatr; odtąd muzyka operowa zajęła ważną pozycję w twórczości Haydna.
Pierwsze opery (La Canterina 1766, Lo speziale 1768) to opery komiczne. Haydn komponował je specjalnie dla księcia tria na baryton (ulubiony instrument księcia), altówkę i wiolonczelę; w latach 1765–1775 powstało 126 takich kompozycji. W 1768 roku podczas pożaru domu Haydna w Eisenstadt część kompozycji uległa zniszczeniu. Lata 70. były okresem świetności pałacu w Esterházie, który odwiedziły w tym czasie znane osobistości (m.in. cesarzowa Maria Teresa).
O prywatnym życiu Haydna i jego działalności w tych latach brak bliższych danych. W 1776 roku powtórny pożar domu kompozytora zniszczył wiele dalszych kompozycji. W 1776 roku Haydn otrzymał propozycję napisania opery dla dworu cesarskiego w Wiedniu. Jako libretto wybrano La vera costanza; wskutek intryg dworskich nie doszło jednak do wystawienia opery (wykonana została 3 lata później w Esterházie). W 1790 roku zmarł książę Mikołaj, a jego następca Antoni I z powodu kłopotów finansowych rozwiązał orkiestrę.
We wrześniu 1790 roku Haydn wyjechał do Wiednia, gdzie od Johanna Petera Salomona otrzymał propozycję wyjazdu do Anglii oraz kontrakt na napisanie dwunastu symfonii (wśród nich znalazły się również utwory napisane przez Haydna już wcześniej), którymi kompozytor miał dyrygować podczas koncertów w Hanover Square Rooms. W koncertach tych wystąpili wysokiej klasy wykonawcy i cieszyły się one wielkim powodzeniem. W lipcu 1791 Uniwersytet Oksfordzki nadał kompozytorowi gradum doctoris in musica honoris causa; podczas uroczystości wykonano Symfonię G-dur, która z tej przyczyny otrzymała nazwę Oksfordzkiej.
W czerwcu 1792 roku Haydn powrócił do Wiednia; w styczniu 1794 roku wyjechał powtórnie do Londynu, by występować nadal na koncertach Salomona. W 1795 roku Haydn brał udział w serii koncertów »Opera Concerts«, dla których skomponował trzy ostatnie symfonie. W 1795 roku opuścił Anglię, by objąć kierownictwo kapeli Niklósa II Esterházego (następcy zmarłego księcia Antoniego I). Kontrakt przewidywał pisanie jednej mszy rocznie; stąd w latach 1796–1802 powstało sześć mszy. W tym czasie Haydn rozpoczął pracę nad Stworzeniem świata, które ukończył w 1798 roku; w 1801 roku napisał oratorium Pory roku. Ostatnie lata życia spędził głównie w Wiedniu, na wakacje wyjeżdżając do Eisenstadt.
Haydn był przyjacielem Mozarta, z którym podziwiali się nawzajem. Znał też młodszego od siebie Ludwiga van Beethovena, który uważał go za swojego mistrza i nauczyciela. Haydn zaprzestał komponowania w 1803 roku, na sześć lat przed śmiercią, gdyż pogarszał się jego stan fizyczny; m.in. miał problemy z chodzeniem. Do jego ostatnich dzieł należą oratoria Stworzenie świata i Pory roku.
Haydn pozostawił po sobie olbrzymią liczbę dzieł, z których wiele weszło na stałe do kanonu muzyki poważnej. Zmarł 31 maja 1809 roku w Wiedniu, w wieku 77 lat. Pośmiertnie zwolennicy frenologii odcięli Haydnowi głowę, by zbadać, gdzie w czaszce zlokalizowany jest geniusz artysty. Frenologia nie potwierdzała faktu czyjegoś geniuszu na podstawie wielkości mózgu, jak na początku sądzono, jedynie zwróciła uwagę na zróżnicowane miejsca w mózgu, pełniące różne, czasem odrębne funkcje.
Symfonie Josepha Haydna cz. I, Symfonie 1-81
Symfonie Josepha Haydna cz. II, Symfonie 82-87 Paryskie
Symfonie Josepha Haydna cz. III, Symfonie 88-92
Symfonie Josepha Haydna cz. IV, Symfonie 93-104 Londyńskie
Symfonie Josepha Haydna cz. V, Symfonie 105-108
Oratoria Josepha Haydna
Msze Josepha Haydna
Utwory Haydna zostały skatalogowane przez holenderskiego muzykologa Anthony’ego van Hobokena. Katalog Hobokena jest ułożony systematycznie (według gatunków muzycznych). Używa się skrótu Hob. (czasem tylko H), np:
Symbol literowy po dwukropku oznacza, że autorstwo Haydna jest wątpliwe, np.: Koncert skrzypcowy D-dur Hob.VIIa:D1 – autorem koncertu jest Carl Stamitz.